در روزهایی که تورم نفس مردم رو گرفته و قیمت‌ها مدام بالا میره، یه خبر نگران‌کننده دیگه هم اضافه شده: کسری شدید بودجه دولت. به زبان ساده یعنی خرج دولت از دخلش بیشتره. این موضوع شاید تکراری باشه، اما امسال قصه یه کم جدی‌تره؛ طوری که بعضی از اقتصاددان‌ها اسمش رو گذاشتن «بمب ساعتی» که هر لحظه ممکنه منفجر بشه!
خرج بیشتر از دخل؛ داستان تکراری اما خطرناک
دولت توی بودجه سال ۱۴۰۳ پیش‌بینی کرده بود از محل فروش نفت، مالیات و بقیه منابع، درآمد خوبی داشته باشه. اما با واقعیت‌هایی مثل تحریم‌ها، افت فروش نفت، فرار مالیاتی و کاهش صادرات، این درآمدها اون‌طور که باید و شاید محقق نشدن.
از اون طرف، هزینه‌ها همیشه پابرجاست؛ از پرداخت حقوق کارمندان و بازنشسته‌ها گرفته تا پروژه‌های عمرانی، واردات کالاهای اساسی و کمک‌هزینه‌های مردمی. نتیجه؟ یه چاله‌ی بزرگ مالی که بهش می‌گن کسری بودجه.
راه‌حل دولت چیه؟ چاپ پول یا استقراض؟
اینجاست که تصمیم‌های دولت مهم میشه. چون برای جبران این کسری، معمولاً یا سراغ چاپ پول بی‌پشتوانه میرن یا از بانک مرکزی وام می‌گیرن. هر دوی این راه‌ها به‌طور مستقیم باعث افزایش تورم و گرونی می‌شن. یعنی همون چیزی که مردم هر روز باهاش دست و پنجه نرم می‌کنن.
چرا بهش می‌گن بمب ساعتی؟
چون اثرات این کسری، شاید یه‌شبه ظاهر نشه، اما به مرور زمان مثل یه بمب عمل می‌کنه؛ به شکل تورم، رکود، سقوط ارزش ریال و کاهش قدرت خرید مردم. این‌طوری اقتصاد کشور تحت فشار شدید قرار می‌گیره و حتی ممکنه برنامه‌های توسعه‌ای متوقف بشن.
کارشناسان چه می‌گن؟
خیلی از کارشناسان می‌گن تا وقتی که درآمدهای دولت واقعی‌سازی نشه و هزینه‌ها کنترل نشن، این چرخه ادامه داره. اونا معتقدن شفاف‌سازی بودجه، اصلاح نظام مالیاتی، کاهش وابستگی به نفت و جلوگیری از ریخت‌وپاش‌های بی‌مورد می‌تونه بخشی از راه‌حل باشه.
جمع‌بندی
کسری بودجه فقط یه عدد روی کاغذ نیست؛ پیامدهاش به سفره مردم، ارزش پول ملی و حتی آینده اقتصادی کشور گره خورده. اگه دولت زودتر براش چاره‌ای پیدا نکنه، این بمب ممکنه خیلی زودتر از اون‌چیزی که فکر می‌کنیم منفجر بشه…
